Ilustracja: Jean-Pierre Norblin de La Gourdaine, Sejmik w kościele (1785). Źródło: Wikimedia.org
Edycja: Adam A. PSZCZÓŁKOWSKI 2020.
Uwaga! Edytor pisownię uwspółcześnił, interpunkcję uporządkował, tekst na akapity podzielił.
1. Sejmik przedkonwokacyjny kapturowy. 6 lutego 1764.
Wybór posłów na Sejm Konwokacyjny.
Ustanowienie sądów kapturowych.
Źródło: AGAD, Ciechanowskie grodzkie relacje i oblaty, sygn. 25.
[k. 170]
Videatur hoc oblata laudi electionis I. I. M. M. nunciorum Terrae praesens Ciechanoviensis, una cum instructione in ac orsio (?) exemplario porrecto.
Eisudem I. I M. M. nunicis pro comitiis convocatialibus Varsaviae celebrando acto currencies die sextu Februarii sub tractu comitiorum conscipta datu et per Generosum Casimirum Łazowski per oblatam porrecta in actu.
/Dokument ma się znajdować w dissolutach ciechanowskich I jest uszkodzony – zatem dalej cytat za Tekami Pawińskiego./
Źródło: PAU Kraków, Teki Pawińskiego, sygn. 1, k. 292-295.
[k. 292]
Actum in Arce Ciechanoviensi, feria secunda, pridie festi Sancti Valentini, Anno Domini 1764.
Obtulit Generosus Casimirus Łazowski.
/brak początku/
…circa exercitium in variis subselliis świętej sprawiedliwości cieszyć się, tak gdy najpierwszy sędzia, Król i Pan Nasz, pod którego zaszczytem i tytułem wszelkie versabantur subselliiae i jurysdykcje przed Królem Królów na onym ostatecznym sądzie stawić się musiał, a w tem przeniesieniu się do wiecznej chwały sprawiedliwość na ziemi, która jest fundamentem wszytkiego, obumarła.
Na czynienie której, gdy ten jedynie od przodków naszych przepisany jest sposób, ażeby do czasu obrania nowego króla sądy kapturowe swoją moc i powagę, a oraz i surową egzekucję rygorów prawa na przestępców i gwałtowników internae et externae tranquillitatis miały, zaczem mocą z prawa pozwoloną przy otwarciu actorum kancelarii grodzkiej /: gdzie dla każdego przyjmowanie i wydawanie sub acta ad tempore huius Interregni wszelkich transakcji wolne być powinno :/ za sędziów kapturowych obieramy i postanawiamy Jaśnie Wielmożnych Ichmościów Panów (1) Franciszka na Podosiu Podoskiego, starostę rypińskiego, posła Ziemi naszej, (2) Adama Krasińskiego, starostę miejsca tego, (3) Antoniego Nosarzewskiego, sędziego ziemskiego, (4) Bonifacego Szydłowskiego, podczaszego, (5) Zygmunta Grabowskiego, podsędka ziemskiego, (6) Stanisława Radzymińskiego, marszałka koła naszego, (7) Jana Karskiego, wojskiego, (8) Stefana Rościszewskiego, miecznika, (9) Jana Łopackiego, skarbnika, (10) Wojciecha Pęczkowskiego, sędziego grodzkiego, (11) Tomasza Mchowieckiego, komornika granicznego, (12) Piotra Zembrzuskiego, podwojewodzego, urzędników Ziemi naszej, tudzież Wielmożnych Ichmościów Panów (13) Antoniego Zielińskiego, podstolego zawskrzeńskiego, (14) Ludwika Krasińskiego, generała adiutanta buławy wojsk koronnych, (15) Teodora Radzymińskiego, podkomorzyca ciechanowskiego, (16) Marcina Krępskiego, sędzica ciechanowskiego, (17) Michała Ciemniewskiego, skarbnika czerniechowskiego, (18) Kajetana Brzozowskiego, łowczego zawskrzeńskiego, [k. 293] (19) Antoniego Pęczkowskiego, cześnika żydaczewskiego, (20) Michała Kickiego, stolnika bracławskiego, (21) Pawła Rościszewskiego, regenta zawskrzeńskiego, (22) Jana Karskiego, towarzysza znaku pancernego Jaśnie Wielmożnego Imci Pana podkomorzego poznańskiego, (23) Pawła Żórawskiego, podstolego orszańskiego, (24) Błażeja Bartołda, podstolego czerwonogrodzkiego, (25) Adama Górskiego, pisarzewicza, (26) Jana Szydłowskiego, podczaszyca, ciechanowskich, (27) Józefa Zielińskiego, podczaszyca różańskiego, (28) Jana Szydłowskiego, łowczyca zawskrzeńskiego, (29) Pawła Zembrzuskiego, komornika ziemskiego ciechanowskiego, (30) Andrzeja Duczymińskiego, cześnika czerniechowskiego, (31) Stanisława Młodzianowskiego, komornika ziemskiego, którego oraz i pisarzem sądów kapturowych /: non praeiudicando quidquam Wielmożnemu Imci Panu Brzozowskiemu, pisarzowi aktualnemu ziemskiemu in provecta illate zostającemu i dla słabego wzroku pisać niemogącemu obieramy :/, (32) Tomasza Krajewskiego, towarzysza znaku pancernego Jaśnie Wielmożnego Imci Pana Skórzewskiego, generała kawalerii, (33) Jana Kamińskiego, regenta, (34) Jana Gumowskiego, viceregenta, ziemskich i grodzkich ciechanowskich, (35) Franciszka Ujazdowskiego, (36) Dominika Mchowieckiego, (37) Józefa Długołęckiego, (38) Franciszka Ostaszewskiego, komorników ziemskich ciechanowskich, (39) Jana Smoleńskiego, cześnikowicza nurskiego, (40) Ludwika Kickiego, (41) Józefa Pęczkowskiego, sędzica ciechanowskiego, (42) Antoniego Łysakowskiego, (43) Macieja Duczymińskiego, (44) Felicjana Zaborowskiego, (45) Alexandra Młodzianowskiego, (46) Antoniego Zembrzuskiego, (47) Kazimierza Kamińskiego, (48) Ludwika Smosarskiego, (49) Józefa Kozickiego, (50) Józefa Dembego, (51) Gabriela Orłowskiego, (52) Mikołaja Karskiego, (53) Alexandra Kanigowskiego, (54) Mikołaja Krajewskiego, (55) Stanisława Jórskiego, (56) Tomasza Rembielińskiego, (57) Walentego Gołkowskiego, (58) Józefa Goska, (59) Macieja Garlińskiego, (60) Wojciecha Kozickiego, (61) Wojciecha Murzynowskiego, (62) Piotra Ossowskiego, (63) Walentego Cichowskiego, (64) Walentego Żaboklickiego, (65) Antoniego Obrębskiego, towarzysza pancernego, (66) Pawła Załogę, (67) Antoniego Modzelewskiego, (68) Hipolita Gąseckiego, (69) Antoniego Ropelewskiego, (70) Kazimierza Miecznikowskiego, (71) Jakuba Kołakowskiego, (72) Fabiana Łopackiego.
Którzy to Wielmożni Ichmość Panowie sędziowie kapturowi zjechawszy się na pierwszy poniedziałek w post wstąpiwszy, to jest pro feria secunda, post Dominicam Invocavit Quadragesimalem in Anno preasenti ventura, tu do miasta Ciechanowa, gdzie jest miejsce obrad publicznych plurimorum [k. 294] absentia non obstante, dummodo sex do kompletu i sądzenia adsint.
Jurament rotha tribunalitia in lege praescripta, ad instar sędziów trybunalskich przed ziemstwem ciechanowskim, a przynajmniej przed jednym z nich, jeżeliby Wielmożny Imć Pan pisarz Brzozowski ob debilitatem, w której się i teraz znajduje et provectam aetatem, zjechać nie mógł, lub też in absentia ziemstwa przed Wielmożnym Imci Panem starostą naszym wykonają.
Po którym wykonanym juramencie zasiadszy in forma iudicii marszałka, etiam i vicemarszałka e medio sui obiorą. Obrany zaś more tribunalitio Jaśnie Wielmożny marszałek kapturowy omni modam, dla wszystkich, wszelkiej kondycji ludzi, dopieroż adeuntibus et redeuntibus securitatem proclamare nakaże.
Ordynacją sądów kapturowych ad mentem legis uczyni i postanowi pióro dekretowe spraw kapturowych Wielmożnemu Imci Panu Stanisławowi Młodzianowskiemu, komornikowi ziemskiemu, experiencją i doskonałością zaszczyconemu, któregośmy na tym sejmiku za pisarza kapturowego pro tempore obrali, konferować raczy. Które to pisarstwo kapturowe żadnym praeiudicium Wielmożnemu Imci Panu Brzozowskiemu, pisarzowi ziemskiemu i grodzkiemu aktualnemu teraz w dojrzałej starości, spoczynek mieć chcącemu, bynajmniej, tak actuali eius officio, jako i kancelarii jego in expediendis translationibus czynić nie może i nie powinno.
Pozwy zaś wszelkie sub titulo „non proceres Regni” pisane i dwiema niedzielami przed kadencją każdą przypadać mają. Mediante ministerialis recognoscenda relatione wydawane być mają.
Któryby zaś z Wielmożnych Ichmościów Panów sędziów kapturowych miał na sobie nexum iuris, ten a praestando iuramento et functione iudicis arceri powinien, póki procesu nie uspokoi, a oraz w którąby sprawę, który z Wielmożnych Ichmość Panów sędziów wchodził i terminem na sądy kapturowe był pociągniony, ten ullo beneficio, czy suspensionis, czyli remissionis causae zaszczycać się nie ma, ale się peremptorie sprawić i na takiej sprawie, w którą by wchodził, nie zasiadać.
Insuper ciż Wielmożni Ichmość Panowie sędziowie kapturowi spraw żadnych, które in ante in aliis subselliis ventilabantur, sądzić nie mają, ale tylko te sprawy, które prawo opisało. Tudzież causas omnes factorum recentium criminum et violatae securitatis publicae alias in toto do prawa o tej jurysdykcji przepisanego konformować się mają.
Uczyniwszy zatem zadosyć, co prawom i obrządkom w obradach naszych należało, [k. 295] a referując się do obszernych punktów w instrukcji Jaśnie Wielmożnym posłom naszym na Sejm Convocationis obranym podanych, to laudum i w niem contenta wyrażone ręką Jaśnie Wielmożnego Imci Pana marszałka koła naszego rycerskiego podpisać wraz z Wielmożnymi Ichmościami assessorami zlecamy i do akt kancelarii grodzkiej ciechanowskiej per oblatam podać razem z instrukcją ułożoną zalecamy.
Działo się w Ciechanowie in loco consiliorum solito, dnia 6 miesiąca Lutego, Roku Pańskiego 1764.
Stanisław na Radzyminie Radzymiński, k[asztelanic] z[iemi] c[iechanowskiej], marszałek sejmiku tegoż koła rycerskiego, mp.
Antoni Nosarzewski, sędzia ziemski ciechanowski, assessor, mp.
Bonifacius Szydłowski, pocillator Terrae Ciechanoviensis, assessor, mp.
Tomasz Mchowiecki, k[omornik] g[raniczny] Z[iemi] C[iechanowskiej], assessor, mp.
Antoni Kicki, podczaszy Ziemi Zakroczymskiej, major i sekretarz artylerii koronnej, assessor, mp.
Alexander Młodzianowski, assessor, mp.
Jan Karski, assessor, mp.
