Kronika

 

 

30 listopada 2007 r., Sesja naukowa "Waplewo - dziedzictwo odzyskane" i podpisanie Deklaracji Współpracy pomiędzy Muzeum Tradycji Szlacheckiej - Oddziałem Muzeum Narodowego w Gdańsku i Zarządem Głównym Związku Szlachty Polskiej

30 listopada 2007 w Pałacu Sierakowskich w Waplewie Wielkim, siedzibie Muzeum Tradycji Szlacheckiej, Pomorskiego Ośrodka Kontaktów z Polonią odbyła się zapowiadana od dawna konferencja naukowa pt. „Waplewo. Dziedzictwo Odzyskane”. 

Celem spotkania naukowego było rozpoczęcie działalności badawczej nowego oddziału gdańskiego Muzeum oraz poszerzenie wiedzy na temat miejsca w sposób szczególny zapisanego w historii Pomorza jego zabytków oraz zgromadzonej w tamtejszym pałacu a zrabowanej przez nazistów kolekcji sztuki. 

Na wstępie, po powitaniu zebranych przez kierownika placówki Pana Andrzeja Trzeciaka oraz wicedyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku Panią Czesławę Betlejewską miała miejsce uroczystość podpisania deklaracji o współpracy pomiędzy Muzeum Narodowym w Gdańsku i jego waplewskim Oddziałem, a Związkiem Szlachty Polskiej, reprezentowanym przez Marcina Michała Wiszowatego – Prezesa Związku, Marcina Forkiewicza – Sekretarza oraz Witolda Forkiewicza i Waldemara Malinowskiego – Członków Zarządu.

Swój podpis na dokumencie złożył także gość honorowy spotkania - Pani Izabella Sierakowska-Tomaszewska.

Część naukową zainaugurował dr Maciej Rydel, wybitny dokumentalista dworów polskich i historii ziemiaństwa. W swoim referacie omówił on stan w jakim znajdują się obecnie polskie dwory szlacheckie. 

Spotkanie naukowe poświęcone Waplewu podzielone zostało na trzy bloki:

W części „Waplewo – miejsca, rody, ludzie” odczytany został referat prof. Grzegorza Biłuńskiego (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski) poświęcony pruskiemu nobilowi Wapilowi (Wapelowi) – założycielowi dóbr, od którego miejscowość przyjęła swoja nazwę. Paweł Kawiński (Uniwersytet Gdański) przybliżył Waplewo jako zaplecze własnościowo-osadnicze w średniowieczu. Magdalena Kosińska (Uniwersytet Gdański) omówiła działalność polityczną rycerza pruskiego Segenenda von Wapels (Zygmunta z Waplewa), współorganizatora Związku Pruskiego, a Marzena Zawisza poświęciła swoje wystąpienie ostatniemu przedwojennemu właścicielowi majątku Stanisławowi Sierakowskiemu, zamordowanemu przez hitlerowców w 1939 r. 

Tematem drugiej części był „Pałac i park w Waplewie”. Prelegentami byli Andrzej Kikut (Pałac w Waplewie Wielkim na tle architektury eklektycznej w Polsce), Magdalena Olszewska (Muzeum Narodowe w Gdańsku – "Park waplewski w kontekście polskiej myśli ogrodowej oraz jej realizacji w XVIII i XIX w.") oraz Barbara Furmanik (Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Warszawie – "Park w Waplewie Wielkim – wyniki badań terenowych oraz wstępne wnioski konserwatorskie do projektu rewaloryzacji parku".)

Część trzecia, „Waplewska kolekcja sztuki”, poświecona została w całości unikatowemu, rozproszonemu przez Niemców zbiorowi dzieł sztuki i bibliotece należącej do hr. Sierakowskich. Nowymi ustaleniami na temat zawartości zaginionej kolekcji oraz ich wojennych i powojennych losów zajęła się swoim referacie Dobromiła Rzyska-Laube (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu). O obrazach artystów gdańskich w kolekcji waplewskiej mówiła Małgorzata Paszylka-Glaza (Muzeum Narodowe w Gdańsku). Antoni Romuald Chodyński (Muzeum Zamkowe w Malborku) omówił zbiory militariów w dworach ziemi sztumskiej i chełmińskiej, kładąc szczególny nacisk na znaną w swoim czasie zbrojownię waplewską. Krystyna Świerkosz (Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk) opowiedziała o poszukiwaniach elementów księgozbioru waplewskiego w zbiorach Gdańskiej Biblioteki PAN. O zbiorach waplewskich w świetle niemieckiej korespondencji wymienianej pomiędzy dyrektorem gdańskiego Stadt Museum Willi Drostem, a hrabiną Heleną Sierakowską mówiła Helena Kowalska (Muzeum Narodowe w Gdańsku), a nad preferencjami kolekcjonerskimi Sierakowskich zastanawiała się dr Beata Purc-Stepniak (Muzeum Narodowe w Gdańsku). Niektóre obrazy szkół europejskich pochodzące z kolekcji waplewskiej, a znajdujące się w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku omówiła Alicja Andrzejewska-Zając (Muzeum Narodowe w Gdańsku). 

Dopełnieniem spotkania naukowego była otwarta w przerwie obrad wystawa fotograficzna poświęcona Waplewu, będąca próbą zdokumentowania dnia dzisiejszego zespołu pałacowo-parkowego w Waplewie i jego naturalnego otoczenia. Wystawa powstała jako efekt kilku plenerów fotograficznych, w których udział wzięli fotograficy ze Studenckiej Agencji Fotograficznej, działającej przy Akademickim Centrum Kultury Uniwersytetu Gdańskiego oraz słuchacze Studium Fotografii Artystycznej z Gdańska. 

Sesji towarzyszyły liczne akcje dodatkowe, przygotowane przez nauczycieli i uczniów z Publicznego Gimnazjum w Starym Targu. Efektem zainteresowania młodzieży zabytkami z obszaru gminy Stary Targ stała się kolejna wystawa fotograficzna zaprezentowana w sieni Pałacu Sierakowskich oraz dwie prezentacje multimedialne. Zaprezentowana została także po raz pierwszy kamienna tablica upamiętniająca rozejm polsko – szwedzki w Starym Targu z 1629 r. 

Podczas przerwy zagrał zespół Zagan-Acoustic z Gdańska.

Andrzej Trzeciak

Joomla Templates and Joomla Extensions by ZooTemplate.Com