W dniach 1-2 października 2011 r. w Horodle odbyły się obchody 150-lecia manifestacji patriotyczno-religijnej oraz usypania kopca w rocznicę Unii Horodelskiej. W obchodach rocznicowych udział wzięli przedstawiciele Zarządu Głównego ZSzP w osobach pp. Henryka Grocholskiego – Prezesa ZG ZSzP oraz Michała Niemirowicza-Szczytta – Członka ZG ZSzP. Panu Henrykowi Grocholskiemu towarzyszyła jego narzeczona p. Maja Będkowska.
W uroczystościach uczestniczyli również m.in. pp. Andrzej Krzyżanowski – Marszałek Stowarzyszenia Potomków Sejmu Wielkiego oraz Michał Kwilecki – wicekanclerz Senatu SPSW (reprezentujący także ZSzP i Polskie Towarzystwo Ziemiańskie).
W pierwszym dniu obchodów zaproszeni goście mieli możliwość wzięcia udziału w uroczystej sesji Rady Gminy Horodło. Sesję poprzedziła część artystyczna przygotowana przez młodzież z Zespołu Szkół w Horodle. Na zakończenie zebrani mogli wysłuchać m.in. wykładu o. prof. Leona Dyczewskiego z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego poświęconego pamięci zbiorowej – jej znaczeniu i roli, oraz referatu dr Andrzeja Wasilewskiego na temat znaczenia wydarzeń i pamięci historycznej dla turystyki.
Drugi dzień obchodów rocznicowych rozpoczął się patriotycznym pochodem z boiska sportowego w Horodle na miejsce głównych uroczystości znajdujące się u stóp kopca wzniesionego ku czci Unii Horodelskiej. I to właśnie tam odbyła się uroczysta Msza św. będąca kulminacyjnym punktem obchodów. Po mszy wójt Gminy Horodło p. Krzysztof Bożek uroczyście powitał przybyłych gości oraz przybliżył zebranym pamiętne wydarzenia z 1861 roku. Następnie głos zabrali przedstawiciele reprezentowanych na uroczystościach instytucji i organizacji. Symbolicznym momentem obchodów było też złożenie wieńców na kopcu Unii Horodelskiej. Zwieńczeniem uroczystości był występ zespołu wokalnego „Lechici" z Hrubieszowa oraz chóru Rezonans z Zamościa z towarzyszeniem orkiestry dętej z Tomaszowa Lubelskiego.
Na wzór odezwy wydanej w czasie patriotycznej manifestacji z 1861 r. uczestnicy obchodów rocznicowych mieli również możliwość podpisania się pod przesłaniem do Polaków i bratnich Narodów zza wschodniej granicy.
Tekst przesłania do Polaków i bratnich Narodów zza wschodniej granicy [PDF]
Manifestacja, której 150 rocznicę obchodzono w 2011 roku, została zwołana do Horodła na dzień 10 października 1861 r. w celu uczczenia 448 rocznicy zawarcia Unii Horodelskiej uznawanej za symbol niepodległości i wielkości Polski. Pomysł na jej zorganizowanie pojawił się na fali rosnących nastrojów patriotycznych w ciemiężonym przez zaborcę społeczeństwie polskim. W wyznaczonym dniu do Horodła ciągnęły delegacje z różnych ziem dawnej Rzeczypospolitej. Niestety na skutek interwencji wojska rosyjskiego uczestnicy manifestacji nie zostali wpuszczeni do samego Horodła. Po wielu negocjacjach ostatecznie mogli się zgromadzić na polach pod miastem, gdzie odprawiono Mszę św. Spisano także protest przeciwko rozbiorom i uciskowi ze strony zaborców, w którym domagano się odtworzenia Rzeczypospolitej „trojga Narodów" – Polskiego, Litewskiego oraz Ruskiego. W miejscu, gdzie miały miejsce wyżej opisane wydarzenia, znajduje się obecnie wysoki na 11 m pamiątkowy kopiec Unii Horodelskiej zwieńczony stylizowanym krzyżem.
