Z okazji 600. rocznicy podpisania Unii Horodelskiej w Zamościu i Horodle upamiętniono to jakże doniosłe w relacjach polsko-litewskich wydarzenie.
Rocznicowe obchody rozpoczęła odbywająca się w dniach 27-28 września br. międzynarodowa konferencja naukowa zatytułowana „Unia w Horodle na tle stosunków polsko-litewskich od Krewa do Zaręczenia Wzajemnego Obojga Narodów”. W konferencji wzięli udział naukowcy z Polski, Litwy, Białorusi, Ukrainy, Rosji, Niemiec i Wielkiej Brytanii. Inicjatorem i głównym organizatorem konferencji było Stowarzyszenie Potomków Sejmu Wielkiego. Związek Szlachty Polskiej znalazł się natomiast wśród organizacji wspierających powyższe wydarzenie.
W dniu 28 września otwarta została w Muzeum Zamojskim w Zamościu wystawa zatytułowana „Od Horodła do Horodła. Unia horodelska: dzieje i pamięć (1413-2013)”. Wystawa prezentuje z jednej strony historię unii polsko-litewskich od 1385 do 1569 roku, ze szczególnym uwzględnieniem unii horodelskiej. Z drugiej zaś strony porusza kwestię pamięci o tych wydarzeniach, m.in. na przestrzeni XIX i w początkach XX wieku, kiedy to świętowanie związanych z nimi jubileuszy pomagało Polakom przetrwać trudny okres zaborów. Zwiedzający mogą obejrzeć kopię Unii Horodelskiej wykonaną w 1529 roku oraz akt potwierdzenia przez Zygmunta Augusta Unii Lubelskiej z 1569 roku, a także wiele innych cennych dokumentów oraz prezentacji multimedialnych. Wystawa będzie otwarta do 30 listopada br. Jej organizatorem jest Muzeum Historii Polski oraz Muzeum Zamojskie w Zamościu.
Wspomniane powyżej konferencja naukowa oraz wystawa zostały objęte Patronatem Honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Bronisława Komorowskiego.
Dopełnieniem obchodów rocznicowych były uroczystości w samym Horodle nad Bugiem. Rozpoczęła je msza święta, której przewodniczył i homilię wygłosił ks. dr Mariusz Leszczyński, bp pomocniczy diecezji zamojsko-lubaczowskiej. Dalsza część uroczystości zorganizowana została przez władze gminy Horodło. W jej trakcie przed miejscowym urzędem gminy odsłonięto pamiątkowy obelisk upamiętniający 600-letnią rocznicę podpisania Unii Horodelskiej.
W obchodach rocznicowych w Zamościu i Horodle wzięło udział wielu członków Stowarzyszenia Potomków Sejmu Wielkiego oraz Związku Szlachty Polskiej. Na uwzględnienie zasługuje także obecność potomków w prostej linii bojarów litewskich adoptowanych w 1413 roku do polskich herbów, tj. Macieja i Mikołaja Radziwiłłów (potomków Krystyna Ościka z Kiernowa adoptowanego do herbu Trąby) oraz Michała Niemirowicza-Szczytta (potomka Jana Niemiry z Wsielubia adoptowanego do herbu Jastrzębiec).
Unia pomiędzy Królestwem Polskim a Wielkim Księstwem Litewskim zawarta w Horodle w dniu 2 października 1413 roku m.in. potwierdzała wspólną politykę obu państw, ustanawiała wspólne sejmy i zjazdy polsko-litewskie, a także zrównywała w prawach ze szlachtą polską 47 rodów bojarów litewskich wyznania rzymsko-katolickiego adoptowanych na mocy tej unii do polskich herbów.
Pod poniższymi linkami mogą się Państwo zapoznać z relacjami prasowymi dotyczącymi opisanych powyżej obchodów rocznicowych:
http://www.tvp.pl/lublin/informacyjne/panorama-lubelska/wideo/28-wrzesnia-2013-g1830/12547113 (od min. 7:33)
